5317574
تهران – یک فوق‌تخصص بیماری‌های ریه با تاکید بر اهمیت آگاهی از عوامل خطر و علائم بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)، این عارضه را چهارمین عامل اصلی مرگ‌ومیر در سراسر جهان معرفی کرد. این بیماری تنفسی پیشرونده، میلیون‌ها نفر را درگیر کرده و بار سنگینی بر سیستم‌های بهداشتی تحمیل می‌کند.
بیماری انسدادی مزمن ریه: تنگی برگشت‌ناپذیر راه‌های هوایی و مکانیسم آسیب
دکتر زهرا حبیبی، فوق‌تخصص بیماری‌های ریه، در گفتگو با رسانه‌ها، بیماری انسدادی مزمن راه هوایی را وضعیتی دانست که با تنگی برگشت‌ناپذیر راه‌های هوایی مشخص می‌شود. وی توضیح داد که این بیماری در واقع مجموعه‌ای از اختلالات شامل آمفیزم، برونشیت مزمن و بیماری راه‌های هوایی کوچک است که به تدریج توانایی تنفس را مختل می‌کند.
مکانیسم اصلی آسیب‌زایی در بیماری انسدادی مزمن ریه، محدود شدن جریان هوا در راه‌های هوایی است. در این بیماران، التهاب مزمن و آسیب به بافت ریه منجر به تنگ شدن و تخریب راه‌های هوایی کوچک توسط سلول‌ها، مخاط و فیبروز می‌شود که علائم مشخص بیماری را پدید می‌آورد. این فرایند تنفس را دشوار کرده و کیفیت زندگی بیماران را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.
عوامل کلیدی در بروز و تشدید بیماری انسدادی مزمن ریه
دکتر حبیبی با اشاره به علل ریشه‌ای بروز بیماری انسدادی مزمن ریه، دود سیگار را مهم‌ترین و تأثیرگذارترین عامل برشمرد. تماس با دود سیگار، چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم (دود دست دوم)، به هر دو راه‌های هوایی بزرگ و کوچک آسیب جدی وارد کرده و بستر را برای ایجاد یا تشدید این بیماری مهیا می‌سازد.
علاوه بر سیگار، عوامل دیگری نیز در بروز و پیشرفت بیماری انسدادی مزمن ریه نقش دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
عفونت‌های تنفسی مکرر: به ویژه در دوران کودکی، می‌توانند به ریه‌ها آسیب رسانده و خطر ابتلا به COPD را افزایش دهند.
تماس‌های شغلی: فعالیت در محیط‌هایی با آلاینده‌های خاص مانند گرد و غبار معادن زغال‌سنگ، ذرات فیبر منسوجات پنبه‌ای و مواد شیمیایی صنعتی، از جمله مواردی هستند که ریسک ابتلا به بیماری انسدادی مزمن ریه را به طور قابل توجهی بالا می‌برند.
آلودگی هوا: قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض آلاینده‌های محیطی و ذرات معلق در هوا، به خصوص در شهرهای بزرگ، نیز عامل مهمی در تشدید و حتی بروز این عارضه محسوب می‌شود.
علائم و تشخیص دیرهنگام بیماری انسدادی مزمن ریه
نشانه‌های شایع بیماری انسدادی مزمن ریه شامل سرفه مزمن، خلط فراوان و تنگی نفس هنگام فعالیت‌های بدنی است. این علائم اغلب به آرامی آغاز شده و به تدریج شدت می‌یابند. دکتر حبیبی تاکید کرد که بسیاری از بیماران ماه‌ها یا حتی سال‌ها پیش از مراجعه به پزشک و تشخیص رسمی، این علائم را تجربه می‌کنند. متاسفانه، تشخیص دیرهنگام این بیماری به دلیل نادیده گرفتن علائم اولیه و پیشرونده بودن آن، منجر به کاهش اثربخشی درمان و تسریع روند تخریب ریه‌ها می‌شود. تست‌های تشخیصی تخصصی، مانند اسپیرومتری، برای تشخیص قطعی این بیماری حیاتی هستند.
راهکارهای حیاتی برای پیشگیری و کنترل بیماری انسدادی مزمن ریه
با توجه به پیشرونده بودن بیماری انسدادی مزمن ریه، پیشگیری و کنترل آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. دکتر حبیبی خاطرنشان کرد که ترک سیگار مهم‌ترین و موثرترین اقدام برای جلوگیری از پیشرفت و تشدید بیماری محسوب می‌شود. از لحظه ترک سیگار، روند تخریب ریه‌ها کند شده و کیفیت زندگی بیمار بهبود می‌یابد.
سایر راهکارهای مهم برای پیشگیری و مدیریت این بیماری عبارتند از:
اجتناب از عوامل خطر: دوری از دود سیگار، آلاینده‌های شغلی و محیطی.
واکسیناسیون: دریافت واکسن آنفولانزا و پنوموکوک برای جلوگیری از عفونت‌های تنفسی که می‌توانند تشدیدکننده بیماری باشند.
مراجعه زودهنگام به پزشک: در صورت مشاهده علائم تنفسی مزمن، مشاوره با فوق‌تخصص ریه و انجام تست‌های لازم برای تشخیص به موقع.
پیروی از برنامه درمانی: در صورت تشخیص بیماری، رعایت دقیق توصیه‌های پزشکی، مصرف داروهای تجویز شده و شرکت در برنامه‌های توانبخشی ریوی.
افزایش آگاهی عمومی درباره بیماری انسدادی مزمن ریه و اهمیت تشخیص زودهنگام و مداخلات پیشگیرانه می‌تواند نقش بسزایی در کاهش بار این بیماری و بهبود سلامت جامعه ایفا کند.
مجله زیبایی و سلامت دکتر آناهیتا کریمی
مطالب مرتبط
- مصرف آنتی‌بیوتیک در ایران ۳.۵ برابر میانگین جهانی؛ زنگ خطر مقاومت میکروبی به صدا در آمد
- سبزیجات سپر دفاعی بدن در برابر فشارخون بالا؛ توصیه‌های وزارت بهداشت برای کنترل این عارضه
- تغذیه سالم بدن را در برابر آلودگی هوا و شیوع بیماری‌های فصلی ایمن می‌سازد
- شعار و روزشمار هفته ملی دیابت ۱۴۰۴ اعلام شد
About the Author
