چه کسانی باید رژیم غذایی بدون گلوتن را رعایت کنند؟
گلوتن و نقش آن در رژیم غذایی
گلوتن پروتئینی است که در گندم، جو و چاودار وجود دارد و بافت کشسان و طعم مطلوب غذاهایی مانند نان، پاستا و پیتزا را ایجاد میکند. رژیم بدون گلوتن به معنای حذف این غلات و تمامی مواد غذایی مشتقشده از آنهاست.
چه کسانی باید رژیم بدون گلوتن داشته باشند؟
متخصصان تأکید میکنند که رعایت رژیم بدون گلوتن تنها برای برخی افراد ضروری است:
- مبتلایان به بیماری سلیاک؛ مصرف گلوتن در این افراد باعث آسیب به روده کوچک و بروز علائمی مانند اسهال، نفخ و کمبود ریزمغذیها میشود. درمان قطعی سلیاک، پیروی مادامالعمر از رژیم بدون گلوتن است.
- افراد دارای آلرژی به گندم؛ هرچند این آلرژی نادر است و تنها حدود یک درصد بزرگسالان همچنان به گندم حساسیت دارند.
- کسانی با حساسیت غیرسلیاک به گلوتن؛ این افراد علائم گوارشی دارند اما آزمایشهای سلیاک و آلرژی گندم در آنها منفی است.

آیا رژیم بدون گلوتن سالمتر است؟
برای افراد سالم، حذف گلوتن الزام پزشکی ندارد و حتی میتواند منجر به کمبود مواد مغذی شود. غلات حاوی گلوتن منابع مهمی از فیبر، ویتامینهای گروه B، آهن و منیزیم هستند. حذف آنها بدون جایگزین مناسب، خطر کمبود این مواد را افزایش میدهد.
مطالعات نشان دادهاند که بسیاری از محصولات بدون گلوتن موجود در بازار نسبت به نمونههای گلوتندار:
- پروتئین کمتری دارند.
- قند و کالری بیشتری ارائه میدهند.
- قیمت بالاتری دارند.
چرا رژیم بدون گلوتن محبوب شده است؟
کارشناسان میگویند احساس بهبود پس از حذف گلوتن معمولاً ناشی از کاهش مصرف غذاهای فوقفرآوریشده است، نه خود گلوتن. محصولاتی مانند چیپس، شیرینیها و غلات صبحانه شیرین اغلب حاوی گلوتن هستند و حذف آنها میتواند سلامت قلبی و متابولیک را بهبود دهد.
جایگزینهای طبیعی بدون گلوتن
برای داشتن رژیم غذایی سالم بدون گلوتن، تمرکز بر غذاهای طبیعی توصیه میشود:
- میوهها و سبزیجات تازه
- گوشت، مرغ و ماهی
- لبنیات ساده
- حبوبات، مغزها و دانههای طبیعی
این مواد غذایی بهطور طبیعی فاقد گلوتن هستند و میتوانند رژیمی متعادل و مغذی ایجاد کنند.
جمعبندی
رعایت رژیم غذایی بدون گلوتن تنها برای مبتلایان به سلیاک، آلرژی به گندم یا حساسیت غیرسلیاک ضروری است. برای افراد سالم، حذف گلوتن نهتنها مزیت اثباتشدهای ندارد بلکه میتواند به کمبود مواد مغذی منجر شود. بنابراین، انتخاب رژیم غذایی باید بر اساس نیازهای پزشکی و با مشورت متخصص انجام شود.
