۲۱ بیماری جدید در لیست بیماری‌های نادر
دومین کمیسیون بیماری‌های نادر در سال جاری با بررسی پرونده‌های ثبت‌شده در سامانه «سبنا» تصمیم گرفت ۲۱ بیماری جدید را به فهرست رسمی بیماری‌های نادر کشور بیفزاید؛ حرکتی که هدفش تسریع در دسترسی بیماران به خدمات تشخیصی، درمانی و حمایتی و تقویت زیرساخت‌های ثبت و پایش این گروه از بیماری‌هاست.
سازوکار بررسی و تصمیم‌گیری
در این نشست تخصصی که با حضور اعضای هیئت مدیره و تیم‌های علمی، درمانی و ژنتیکی بنیاد بیماری‌های نادر برگزار شد، ۲۶ پرونده مورد ارزیابی قرار گرفت و پس از بحث‌های علمی و تطبیق با معیارهای تعریف‌شده، ۲۱ بیماری جدید تأیید شد تا مسیر ارائه خدمات حمایتی و تسهیلات مرتبط برای مبتلایان هموارتر شود.
اهمیت افزوده‌شدن به فهرست نادر
قرار گرفتن یک بیماری در فهرست نادر، فراتر از یک برچسب رسمی است؛ این اقدام به معنی اولویت‌بندی در تخصیص منابع، امکان دسترسی به پوشش‌های درمانی ویژه، و راه‌اندازی برنامه‌های پژوهشی و آموزشی برای پزشکان و خانواده‌هاست. ثبت رسمی همچنین زمینه‌ساز جمع‌آوری داده‌های اپیدمیولوژیک دقیق‌تری می‌شود که برای برنامه‌ریزی ملی ضروری است.
گروه‌های بیماری‌های جدید (نمونه‌ها و اثرات)
فهرست تازه شامل طیف متنوعی از ناهنجاری‌های ژنتیکی، کمبودهای متابولیک، تومورهای نادر و اختلالات حسی-عصبی است؛ از سندرم‌های حذف کروموزومی و اختلالات آنزیمی تا انواع تومورهای خاص و ناشنوایی‌های ژنتیکی. افزوده شدن این موارد به فهرست، لزوم طراحی مسیرهای تشخیصی اختصاصی، دسترسی به آزمایش‌های ژنتیک و فراهم‌سازی مراقبت‌های میان‌رشته‌ای را برجسته می‌سازد.
نیازمندهای عملیاتی برای پشتیبانی از بیماران
- راه‌اندازی یا تقویت مراکز ارجاع استانی و شبکه‌سازی بین‌بخشی برای مدیریت پرونده‌ها؛
- فراهم‌سازی پوشش دارویی و درمانی اختصاصی، دسترسی به آزمایش‌های مولکولی و مشاوره ژنتیک برای خانواده‌ها.
نقش سامانه‌های ثبت و پژوهش در ارتقای مراقبت
سامانه «سبنا» به‌عنوان مرجع ثبت بیماران نادر، نقشی کلیدی در رصد وضعیت مبتلایان، شناسایی خوشه‌های منطقه‌ای و اولویت‌بندی نیازهای پژوهشی و درمانی دارد. تکمیل و به‌روزرسانی داده‌ها امکان طراحی مطالعات بومی، جذب بودجه پژوهشی و همکاری‌های بین‌المللی را فراهم می‌آورد.
پیامدهای اجتماعی و لزوم همبستگی
شناسایی رسمی بیماری‌ها باید با اقدامات آموزشی برای خانواده‌ها، آموزش کارکنان بهداشت اولیه و اطلاع‌رسانی عمومی همراه باشد تا انگ و محرومیت کاهش یابد و مسیر توانمندسازی بیماران و خانوادههایشان هموار شود. شبکه‌سازی با انجمن‌های بیماران و نهادهای حمایتی می‌تواند خدمات رفاهی، توانبخشی و مشاوره‌ای را تقویت کند.
نتیجه‌گیری
افزوده شدن ۲۱ بیماری جدید به فهرست بیماری‌های نادر ایران گامی عملیاتی و نمادین در جهت شناسایی بهتر بیماران و هدایت منابع است؛ اکنون چالش اصلی اجرای سریع‌تر بسته‌های حمایتی، توسعه مراکز تشخیصی-درمانی و تبدیل داده‌های ثبت‌شده به برنامه‌های عملیاتی است تا مزایای این تصمیم در کوتاه‌مدت قابل لمس برای بیماران و خانوادههایشان شود.
مجله زیبایی و سلامت دکتر آناهیتاکریمی
About the Author
