سندرم پیش از قاعدگی (PMS) یکی از اختلالات شایع در میان زنان است که با علائم جسمی و روانی مختلفی همراه می‌شود. دکتر مریم احمدی، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان، با اشاره به نقش نوسانات هورمونی در بروز این علائم، تأکید کرد که اگرچه PMS یک وضعیت طبیعی است، اما نیازمند مدیریت آگاهانه و علمی برای حفظ کیفیت زندگی زنان در این دوره حساس است.
نقش هورمون‌ها در بروز علائم سندرم پیش از قاعدگی
دکتر احمدی توضیح داد که دو هورمون اصلی زنانه، یعنی استروژن و پروژسترون، در تنظیم چرخه قاعدگی و حالات روحی و جسمی زنان نقش کلیدی دارند. در آغاز دوره قاعدگی، سطح این هورمون‌ها پایین است، اما با نزدیک شدن به زمان تخمک‌گذاری، سطح استروژن افزایش یافته و موجب افزایش انرژی، میل جنسی و تمایل به فعالیت‌های بدنی می‌شود.
پس از تخمک‌گذاری، پروژسترون به‌عنوان هورمون غالب وارد عمل می‌شود و با علائمی مانند پرخاشگری، افزایش اشتها، نفخ شکم، کندی حرکات روده و نوسانات خلقی همراه است. این تغییرات هورمونی زمینه‌ساز بروز علائم سندرم پیش از قاعدگی در بسیاری از زنان است.
علائم رایج و اهمیت آگاهی عمومی
بر اساس گفته‌های این متخصص، حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد زنان درجاتی از PMS را تجربه می‌کنند. تحریک‌پذیری، افسردگی، پرخاشگری و گریه‌های بی‌دلیل در هفته آخر پیش از شروع قاعدگی از جمله نشانه‌های رایج این سندرم هستند. آگاهی زنان و اطرافیان از این تغییرات می‌تواند نقش مهمی در مدیریت بهتر این دوره ایفا کند.
راهکارهای مؤثر برای کاهش علائم PMS
دکتر احمدی در ادامه به راهکارهایی برای کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی اشاره کرد:
- انجام ورزش‌های هوازی مانند ایروبیک
- مصرف مکمل‌هایی نظیر کلسیم، ویتامین D و روی
- استفاده از داروهای تنظیم‌کننده سروتونین در موارد شدید، با مشورت پزشک متخصص
وی همچنین تأکید کرد که در برخی موارد، مصرف قرص‌های ضدبارداری می‌تواند به کاهش نوسانات هورمونی و کنترل علائم شدید کمک کند. این روش درمانی به‌ویژه برای زنانی که دچار اختلال عملکردی در محیط کار یا خانواده هستند، توصیه می‌شود.
تفاوت PMS با اختلال خلقی پیش از قاعدگی (PMDD)
دکتر احمدی با اشاره به نوع شدیدتر سندرم پیش از قاعدگی، یعنی اختلال خلقی پیش از قاعدگی (PMDD)، هشدار داد که این وضعیت می‌تواند با افکار منفی شدید و حتی تهدید به خودکشی همراه باشد. در چنین مواردی، مراجعه فوری به روان‌پزشک ضروری است و نباید علائم نادیده گرفته شوند.
ضرورت آموزش و حمایت خانواده‌ها
در پایان، این متخصص زنان و زایمان تأکید کرد که آگاهی زنان و خانواده‌ها از تغییرات طبیعی در این دوره، کلید اصلی مدیریت موفق PMS است. پنهان‌کاری یا بی‌توجهی به این علائم نه‌تنها کمکی نمی‌کند، بلکه می‌تواند مشکلات را تشدید کند. ورزش منظم، تغذیه مناسب، استفاده از مکمل‌های مؤثر و مراجعه به پزشک در صورت نیاز، از جمله راهکارهای مهم برای عبور سالم از این دوره هستند.
مجله زیبایی و سلامت دکتر آناهیتا کریمی
