n00020202 b
تهران – رئیس بیمارستان فوق تخصصی کودکان بهرامی با انتقاد از رویکرد جاری در طرح درمان رایگان برای تمامی کودکان زیر ۷ سال، خواستار بازنگری جامع و هدفمند در این برنامه شد. سیدیوسف مجتهدی، فوق تخصص بیماریهای کلیه کودکان، تاکید میکند که ارائه خدمات درمانی بدون تمایز و حمایتهای یکسان، نه تنها کارآمد نیست بلکه میتواند به هدر رفت منابع و عدم ارائه خدمات مطلوب به نیازمندان واقعی منجر شود. او همچنین از مکاتبه با سازمان جهانی بهداشت برای نامگذاری "روز جهانی ایمنی کودک بیمار" خبر داد و بر ضرورت مراقبتهای تخصصی و متفاوت برای کودکان تاکید ورزید.
نگرانیها درباره طرح درمان رایگان کودکان: از هدررفت بودجه تا عدم عدالت
سیدیوسف مجتهدی به صراحت طرح فعلی درمان رایگان برای کودکان زیر ۷ سال را زیر سوال برد. وی انتخاب سقف سنی ۷ سال را برای این طرح فاقد منطق کارشناسی دانست و استدلال کرد که بسیاری از نوجوانان ۱۵ ساله نیز همچنان در گروه کودکان قرار میگیرند و نیاز مبرم به حمایتهای درمانی دارند.
[
](
)
این پزشک متخصص با انتقاد شدید از پوشش یکسان خدمات درمانی برای تمامی اقشار جامعه، فارغ از وضعیت مالی آنها، خاطرنشان ساخت: "در حال حاضر، افرادی از متمولین جامعه به مراکز ما مراجعه میکنند و بدون پرداخت حتی یک ریال، کودک زیر ۷ سالشان را درمان کرده و میروند." این وضعیت به عقیده وی، نشاندهنده ناکارآمدی در تخصیص منابع و عدم رعایت عدالت است. مجتهدی همچنین تاکید دارد که تمرکز بر درمان سرپایی رایگان کودکان زیر ۷ سال به هدر رفت هزینهها منجر میشود؛ چرا که بسیاری از موارد ساده مانند سرماخوردگی را میتوان توسط پزشکان عمومی مدیریت کرد و ارجاع به فوق تخصص در این موارد، بار مالی غیرضروری به سیستم سلامت وارد میکند.
ایمنی و مراقبت تخصصی کودکان: زیربنایی مهمتر از درمان رایگان
رئیس بیمارستان کودکان بهرامی بر این باور است که مقوله "کودک بیمار، بزرگسال کوچک نیست" باید به عنوان یک اصل اساسی در نظام سلامت کشور نهادینه شود. وی توضیح میدهد که مراقبتهای پزشکی متناسب با سن، اندازه، وضعیت سلامتی و شرایط خاص کودکان، آنها را در برابر آسیبها محافظت میکند. به همین دلیل، ایران پیشنهاد نامگذاری "روز جهانی ایمنی کودک بیمار" را به سازمان جهانی بهداشت ارائه کرده است تا توجه بیشتری به این موضوع حیاتی جلب شود. مجتهدی همچنین خواستار بازنگری در شاخصهای اعتباربخشی بیمارستانهای تخصصی کودکان شد و معتقد است که معیارهای ارزیابی مراکز درمانی عمومی و تخصصی کودکان باید متفاوت باشد تا تخصص و رسالت بیمارستانهای کودکان به درستی لحاظ شود و کیفیت خدمات درمانی برای کودکان به بالاترین سطح ممکن ارتقاء یابد.
چالشهای زیرساختی بیمارستانهای کودکان و نیاز به بازنگری در ارائه خدمات
مجتهدی به چالشهای موجود در ارائه خدمات درمانی به کودکان اشاره کرد و از افزایش چشمگیر مراجعات به اورژانس بیمارستان بهرامی در فصول سرد سال خبر داد. در حالی که در فصول عادی روزانه ۲۵۰ تا ۳۰۰ مراجعه سرپایی به اورژانس ثبت میشود، این تعداد در پاییز و زمستان به ۵۰۰ نفر در روز میرسد که بخش عمده آن به دلیل بیماریهای تنفسی است. وی تاکید کرد تنها حدود ۱۵ درصد از این بیماران نیاز به بستری پیدا میکنند.
یکی از مشکلات جدی مطرح شده، کمبود اتاقهای ایزوله است. او میگوید: "به دلیل نبود امکانات کافی در بحث ایزوله، مجبور میشویم کودکانی را که به بیماریهای واگیردار مانند سرخک مبتلا شدهاند، به صورت گروهی در قسمتی از بیمارستان بستری کنیم که این وضعیت ایدهآل ما نیست و خطر انتقال بیماری را افزایش میدهد." بیمارستان بهرامی با ۱۴۵ تخت فعال، علاوه بر خدمات عمومی، تختهایی نیز برای بیماران خاص کودکان از جمله دیالیزی، تالاسمی، هموفیلی و سرطانی دارد که نشان از گستردگی و تخصص خدمات این مرکز در حوزه سلامت کودکان است.
پیشنهاد برای درمان رایگان کودکان: حمایت هدفمند به جای پوشش همگانی
در مواجهه با ایرادات طرح فعلی، رئیس بیمارستان بهرامی یک رویکرد هدفمند را برای درمان رایگان کودکان پیشنهاد میکند. به جای اینکه تمام افراد، فارغ از وضعیت مالی، تحت پوشش یکسان قرار گیرند، باید تسهیلات و حمایتها به صورت هوشمندانهتر و با در نظر گرفتن نیازهای واقعی تخصیص یابد. این رویکرد میتواند شامل موارد زیر باشد:
حمایت مالی بر اساس نیاز: ارائه کمک هزینه درمانی به خانوادههایی که توانایی مالی کمتری دارند، پس از ارزیابی وضعیت اقتصادی و اجتماعی آنها.
تمرکز بر بیماریهای خاص و مزمن: اختصاص تسهیلات درمان رایگان به بیماریهای جدی و پرهزینه کودکان، مانند سرطان، تالاسمی، هموفیلی و بیماریهای کلیوی، که بار مالی سنگینی بر دوش خانوادهها میگذارد.
این شیوه به جلوگیری از هدر رفت منابع کمک کرده و تضمین میکند که کمکها به دست کسانی برسد که واقعاً به آن نیاز دارند، در حالی که سیستم سلامت نیز از بار اضافی ناشی از مراجعات غیرضروری و تکراری به بخشهای تخصصی رها میشود. مجتهدی معتقد است با این بازنگری، میتوان اثربخشی طرحهای حمایتی را به حداکثر رساند و عدالت در دسترسی به درمان رایگان کودکان را بهبود بخشید.
مجله زیبایی و سلامت دکتر آناهیتا کریمی
