پوکی استخوان، یکی از بیماری‌های خاموش و شایع دوران میانسالی است که به‌تدریج تراکم استخوان‌ها را کاهش داده و آن‌ها را شکننده و مستعد شکستگی می‌کند. این بیماری معمولاً از حدود ۳۰ سالگی آغاز می‌شود و در زنان پس از یائسگی و در مردان از حدود ۶۵ سالگی شدت بیشتری پیدا می‌کند.
به گزارش ایسنا، دکتر محمد شیبانی، متخصص ارتوپدی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی البرز، با اشاره به روند تدریجی این بیماری گفت: پوکی استخوان اغلب بدون علامت است و ممکن است نخستین نشانه آن، شکستگی ناگهانی استخوان پس از ضربه‌ای خفیف یا حتی بدون ضربه باشد. همین ویژگی خاموش بودن، اهمیت پیشگیری و غربالگری زودهنگام را دوچندان می‌کند.
نقش تغذیه و سبک زندگی در پیشگیری از پوکی استخوان
دکتر شیبانی تأکید کرد که پیشگیری از پوکی استخوان باید از دوران جوانی آغاز شود. تغذیه‌ای غنی از کلسیم و ویتامین D، پرهیز از مصرف دخانیات و الکل، و انجام فعالیت‌های بدنی منظم مانند پیاده‌روی، ورزش‌های تحمل وزن و دوری از سبک زندگی کم‌تحرک، از مهم‌ترین عوامل محافظت‌کننده در برابر این بیماری هستند.
او افزود: سبک زندگی فعال نه‌تنها به حفظ سلامت استخوان‌ها کمک می‌کند، بلکه در کنترل سایر بیماری‌های مزمن مانند دیابت، فشار خون و چاقی نیز مؤثر است. بنابراین، مراقبت از استخوان‌ها بخشی از مراقبت جامع از سلامت عمومی بدن محسوب می‌شود.
اهمیت غربالگری و تشخیص زودهنگام
برای تشخیص دقیق پوکی استخوان، انجام تست سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری (DEXA Scan) توصیه می‌شود. این آزمایش ساده، غیرتهاجمی و بدون درد، وضعیت سلامت استخوان‌ها را مشخص کرده و به پزشک کمک می‌کند تا در صورت نیاز، درمان مناسب را آغاز کند.
افراد بالای ۵۰ سال، به‌ویژه کسانی که سابقه خانوادگی پوکی استخوان دارند یا دچار شکستگی‌های غیرمنتظره شده‌اند، باید این تست را جدی بگیرند. تشخیص زودهنگام می‌تواند از بروز شکستگی‌های خطرناک در ستون فقرات، لگن و مچ دست جلوگیری کند.
درمان مؤثر، پیش از شکستگی
دکتر شیبانی در پایان هشدار داد که درمان پوکی استخوان زمانی بیشترین اثر را دارد که پیش از بروز شکستگی آغاز شود. به گفته او، سه اصل اساسی در کنترل این بیماری عبارتند از: آگاهی عمومی، غربالگری منظم و اصلاح سبک زندگی.
با توجه به روند رو به رشد این بیماری در جوامع مختلف، به‌ویژه در میان سالمندان، توجه به سلامت استخوان‌ها باید به یکی از اولویت‌های بهداشتی تبدیل شود. پوکی استخوان اگرچه خاموش است، اما پیامدهای آن می‌تواند زندگی فرد را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد. پیشگیری، کلید اصلی مقابله با این تهدید پنهان است.
مجله زیبایی و سلامت دکتر آناهیتا کریمی
