در حالی که بسیاری از اختلالات شنوایی به‌عنوان مشکلات مزمن یا تدریجی شناخته می‌شوند، متخصصان هشدار می‌دهند که نوعی از ناشنوایی ناگهانی با عنوان «سکته گوش» می‌تواند به‌صورت فوری و بدون علائم هشداردهنده بروز کند و در صورت عدم درمان سریع، منجر به آسیب دائمی شود. دکتر نگار عزیزی، کارشناس ارشد شنوایی‌شناسی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اراک، در گفت‌وگویی با ایسنا، بر ضرورت توجه جدی به سلامت شنوایی در تمام سنین تأکید کرد.
شنوایی‌شناسی؛ نقش کلیدی در تشخیص و توانبخشی اختلالات گوش
عزیزی با اشاره به گستره فعالیت‌های رشته شنوایی‌شناسی در ارزیابی، تشخیص و توانبخشی اختلالات شنوایی و تعادل، گفت: این حوزه در کنار تخصص گوش، حلق و بینی، نقش مکملی در درمان اختلالات گوش ایفا می‌کند. وی افزود: کم‌شنوایی می‌تواند در هر سنی رخ دهد؛ از نوزادی تا بزرگسالی، عوامل متعددی سلامت شنوایی را تهدید می‌کنند.
غربالگری نوزادان؛ گام نخست برای پیشگیری از کم‌شنوایی
به گفته عزیزی، نوزادان از چهار ماهگی در رحم مادر توانایی شنیدن دارند و هرگونه اختلال شنوایی در روزهای نخست تولد می‌تواند رشد طبیعی کودک را مختل کند. او بر اهمیت غربالگری شنوایی تا ۲۸ روزگی و پیگیری‌های سه و شش‌ماهه تأکید کرد و عواملی مانند زردی نوزادی، نارس بودن، کمبود اکسیژن هنگام تولد و بستری در بخش مراقبت‌های ویژه را از دلایل شایع کم‌شنوایی نوزادان دانست.
نوجوانان و بزرگسالان؛ قربانیان خاموش تجهیزات صوتی
عزیزی هشدار داد که استفاده نادرست و طولانی‌مدت از هدفون، هندزفری و ایرپاد می‌تواند به آسیب‌های جدی شنوایی منجر شود. او توصیه کرد که قانون ۶۰/۶۰ (کمتر از ۶۰ دقیقه استفاده و زیر ۶۰ درصد حجم صدا) رعایت شود. همچنین کار در محیط‌های پر سروصدا، ابتلا به بیماری‌های ویروسی، مصرف داروهای اتوتوکسیک و ضربه به سر از دیگر عوامل خطر در سنین بالاتر هستند.
سکته گوش؛ اورژانسی که نباید نادیده گرفته شود
یکی از هشدارهای مهم عزیزی، افزایش موارد ناشنوایی ناگهانی یا همان «سکته گوش» بود. وی تأکید کرد که این عارضه باید ظرف ۷۲ ساعت نخست با دارودرمانی کنترل شود تا شانس بازگشت شنوایی حفظ شود. هرگونه افت شنوایی ناگهانی باید فوراً توسط پزشک بررسی شود، چراکه تأخیر در درمان ممکن است منجر به ناشنوایی دائمی شود.
اختلالات تعادلی؛ نشانه‌هایی پنهان اما ناتوان‌کننده
عزیزی همچنین به نقش سیستم تعادلی گوش داخلی اشاره کرد و گفت: سرگیجه‌هایی که با حرکت تشدید می‌شوند، ممکن است ناشی از اختلال در کریستال‌های گوش داخلی باشند. این نوع سرگیجه‌ها با تمرین‌های توانبخشی و دارودرمانی قابل کنترل هستند.
مراقبت‌های ساده برای حفظ سلامت گوش
در بخش دیگری از گفت‌وگو، عزیزی به باورهای اشتباه درباره پاک‌سازی گوش اشاره کرد و گفت: استفاده از گوش‌پاک‌کن نه‌تنها مفید نیست، بلکه ممکن است به پرده گوش آسیب بزند. برای نوزادان، پاک کردن اطراف گوش با دستمال نرم کافی است. همچنین خشک‌کردن گوش با سشوار روی باد سرد و با فاصله مناسب توصیه می‌شود.
کاشت حلزون؛ راه‌حل نهایی برای افت شنوایی شدید
در پایان، عزیزی درباره کاشت حلزون توضیح داد که این روش تنها برای افرادی با افت شنوایی عمیق و دائمی مناسب است و باید پس از امتحان روش‌های دیگر مانند دارودرمانی و استفاده از سمعک، و با تأیید کمیسیون تخصصی انجام شود.
با توجه به افزایش عوامل تهدیدکننده سلامت شنوایی در جامعه، آگاهی عمومی، غربالگری به‌موقع و رعایت اصول ایمنی در استفاده از تجهیزات صوتی می‌تواند نقش مؤثری در پیشگیری از اختلالات شنوایی و حفظ کیفیت زندگی ایفا کند.
مجله زیبایی و سلامت دکتر آناهیتا کریمی
