با نزدیک شدن به ایام نوروز و افزایش مصرف آجیل، سازمان غذا و دارو نسبت به احتمال آلودگی آجیل‌های نامرغوب به سم آفلاتوکسین هشدار داد. این سم قارچی که در شرایط نامناسب نگهداری بر روی مغزها و دانه‌های روغنی رشد می‌کند، می‌تواند منجر به مشکلات کبدی، مسمومیت و در موارد شدید، افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد شود.
دکتر عبدالعظیم بهفر، مدیرکل فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو، با اشاره به علائم ظاهری آلودگی به آفلاتوکسین، گفت: «وجود لکه‌های کپک‌زده، بوی نامطبوع، مزه تلخ و چروکیدگی از نشانه‌های ظاهری آلودگی به آفلاتوکسین است. با این حال، تشخیص قطعی این سم تنها از طریق آزمایش‌های تخصصی در آزمایشگاه‌های مواد غذایی ممکن است.»
بررسی‌های انجام‌شده در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که در برخی نمونه‌های آجیل‌های فله‌ای و نگهداری‌شده در شرایط نامناسب، میزان آفلاتوکسین بالاتر از حد مجاز بوده است. در سال گذشته، حدود 10 تا 15 درصد از نمونه‌های بررسی‌شده دارای سطحی از آلودگی به آفلاتوکسین بودند که در مواردی منجر به معدوم‌سازی یا بازگرداندن محصولات شد.
سازمان غذا و دارو به‌طور مستمر از طریق آزمایشگاه‌های کنترل کیفیت، نمونه‌برداری از محصولات بازار را انجام می‌دهد. امسال نیز تیم‌های بازرسی از مراکز عرضه آجیل، به‌ویژه در روزهای پایانی سال، نظارت‌های ویژه‌ای را اجرا کرده‌اند. در صورت مشاهده آلودگی، محصولات توقیف و فروشندگان متخلف به مراجع قانونی معرفی خواهند شد.
افراد دارای بیماری‌های کبدی، کودکان، سالمندان و بیماران دارای نقص ایمنی باید بیشتر مراقب باشند، زیرا آفلاتوکسین در طولانی‌مدت می‌تواند اثرات تجمعی بر سلامت کبد داشته باشد و این گروه‌ها در معرض خطر بیشتری هستند. توصیه می‌شود این افراد حتما از آجیل‌های بسته‌بندی‌شده استاندارد استفاده کنند و از مصرف مغزهای مانده یا مشکوک پرهیز کنند.
آزمایشگاه‌های کنترل کیفیت غذا و داروی مستقر در دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور و همچنین برخی آزمایشگاه‌های خصوصی معتبر دارای تأییدیه سازمان غذا و دارو، قادر به انجام آزمایش‌های تخصصی برای اندازه‌گیری میزان آفلاتوکسین هستند. البته این آزمایش‌ها عمدتاً برای تولیدکنندگان و واردکنندگان انجام می‌شود و مصرف‌کنندگان بهتر است با رعایت نکات ایمنی از خرید محصولات آلوده جلوگیری کنند.
مصرف‌کنندگان می‌توانند در صورت مشاهده آجیل‌های مشکوک، از طریق سامانه 190 وزارت بهداشت یا مراجعه به معاونت‌های غذا و داروی دانشگاه‌های علوم پزشکی در سراسر کشور، موارد را گزارش دهند. بازرسان سازمان غذا و دارو از طریق گزارش‌های مردمی، روند بازرسی را سریع‌تر انجام داده و در صورت تأیید آلودگی، با متخلفان برخورد خواهند کرد.
مجله زیبایی و سلامت دکتر آناهیتا کریمی