رییس سازمان بهزیستی کشور از دستاوردهای سه‌دهه غربالگری بینایی کودکان سه تا شش سال در ایران خبر داد و اعلام کرد که طی سال ۱۴۰۳، ۸۶ درصد جمعیت هدف معادل بیش از سه‌میلیون کودک غربال شده‌اند. این مداخلات پیشگیرانه که با همکاری وزارت آموزش‌وپرورش و انجمن اپتومتری ایران اجرا می‌شود، نرخ تنبلی چشم را از میانگین جهانی ۳–۴ درصد به حدود ۱.۵ درصد در کشور کاهش داده است.
در سال گذشته از بین ۳٫۵ میلیون کودک بررسی‌شده:
- ۶۳ هزار نفر با انواع اختلالات بینایی شناسایی شدند
- ۱۳ هزار نفر دچار آمبلیوپی (تنبلی چشم) تشخیص داده شدند با هدایت به مراکز تخصصی و اجرای درمان‌های به‌موقع، بسیاری از این کودکان از کم‌بینایی یا نابینایی نجات یافتند؛ نتیجه‌ای که در کنار صرفه‌جویی مالی ده‌ها برابری نسبت به هزینه‌های درمان دیرهنگام، کیفیت زندگی هزاران خانواده را ارتقا داده است.
«سلام»؛ چشم‌اندازی نو برای مراقبت از سالمندان
با عبور نسبت سالمندان از ۱۲ درصد جمعیت کنونی و پیش‌بینی افزایش آن تا ۳۱ درصد تا سال ۱۴۳۰، سازمان بهزیستی در طرحی به نام «سلام» (سلامت اجتماعی – محله‌محور)، خدمات غربالگری و مداخله چشم را به گروه سالمندان نیز گسترش می‌دهد. این طرح بر پایه مثلث طلایی خدمات استوار است:
- پوشش وسیع همه اقشار (تمامیت)
- کیفیت و استاندارد مداخلات (کفایت)
- اولویت‌دهی به نیازمندان و مناطق محروم (عدالت)
فاز نخست «سلام» در منطقه ۴ تهران با ۲۰ مدرسه به‌عنوان پایگاه‌های بعدازظهری آغاز و با مشارکت سه هزار اپتومتریست و انجمن اپتومتری ایران اجرا شده است. در چشم‌انداز پیش رو، تمام ۷۳۵ منطقه آموزشی کشور تحت پوشش قرار خواهند گرفت تا سالمندان هر محله دسترسی سریع و رایگان به ارزیابی بینایی، آموزش پیشگیری و دریافت خدمات تخصصی داشته باشند.
پیشرفت چشمگیر سلامت بینایی کودکان نشان از کارآمدی همکاری بین‌دستگاهی و تأثیرگذاری برنامه‌های پیشگیرانه دارد. گسترش این تجربه موفق به گروه سالمندان، گامی بلند در جهت صیانت از بینایی و ارتقای کیفیت زندگی نسل‌های بعدی خواهد بود.
مجله زیبایی و سلامت دکتر آناهیتا کریمی
