چغندر قند، گوهری سرخ رنگ و سرشار از خواص شگفت انگیز! این ریشه ارزشمند، نه تنها طعم دلچسبی به غذاهای ما می‌بخشد، بلکه منبعی غنی از مواد مغذی ضروری برای سلامتی است. از لذّت نوشیدن آب چغندر داغ در روزهای سرد زمستان گرفته تا استفاده از آن به عنوان رنگ خوراکی و حتی در طب سنتی، چغندر جایگاه ویژه‌ای دارد. این خوراکی خوشمزه مملو از ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند فولات، منگنز، ویتامین‌های گروه B، پتاسیم، منیزیم، فسفر و انواع آنتی‌اکسیدان‌هاست.
ترکیبات ارزشمند موجود در چغندر، از جمله پپتین و تریپتوفان، آرامش بخش اعصاب بوده و به بهبود خلق و خو کمک می‌کنند. اما فواید چغندر به همین‌جا ختم نمی‌شود. در این مطلب، به بررسی هفت خاصیت شگفت‌انگیز چغندر قند، تأثیر آن بر فشار خون، پوست و کبد چرب می‌پردازیم و دریچه‌ای به دنیای شگفت‌انگیز این گیاه می‌گشاییم.
چغندر سرشار از ترکیبات مغذی حیاتی است. منبعی غنی از فیبر، فولات (ویتامین B9)، منگنز، پتاسیم، آهن و ویتامین C محسوب می‌شود. چغندر و آب آن فواید فراوانی دارد، از جمله بهبود جریان خون، تنظیم فشار خون و افزایش توان ورزشی. بسیاری از این مزایا به دلیل وجود نیترات‌های معدنی در ترکیب این گیاه است. چغندر را معمولاً پخته یا به صورت ترشی مصرف می‌کنند.
1. حامی سلامت پروستات
یکی از فواید مهم چغندر، نقش آن در حفظ سلامت پروستات در آقایان است. ویتامین C، بتاکاروتن و پتاسیم موجود در آن، در این زمینه بسیار مؤثرند. مطالعات نشان می‌دهد که مصرف چغندر در پیشگیری از بیماری‌های پروستات نقش دارد. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در چغندر نیز در جلوگیری از سرطان پروستات مؤثرند. تحقیقات روی حیوانات نشان داده که چغندر می‌تواند از رشد سلول‌های سرطانی پروستات جلوگیری کند و نتایج مشابهی در مطالعات مربوط به سرطان پستان نیز مشاهده شده است.
2. یاری‌رسان در کاهش وزن
چغندر، مانند بسیاری از سبزیجات، سرشار از آب و کم‌کالری است. افزایش مصرف غذاهای کم‌کالری مانند میوه‌ها و سبزیجات، به کاهش وزن کمک می‌کند. چغندر علی‌رغم کالری پایین، حاوی پروتئین و فیبر است که هر دو در رسیدن به وزن ایده آل نقش دارند. فیبر موجود در چغندر، با افزایش حس سیری، به کاهش اشتها و در نتیجه کاهش وزن کمک می‌کند. اگرچه تحقیقات مستقیم در این باره اندک است، اما افزودن چغندر به رژیم غذایی می‌تواند در کاهش وزن مؤثر باشد. علاوه بر این، چغندر به هیدراته ماندن بدن و سم‌زدایی آن کمک می‌کند.
3. تنظیم فشار خون با چغندر قرمز
چغندر حاوی نیترات است که فشار خون را کاهش داده و از بیماری‌های قلبی و سکته مغزی پیشگیری می‌کند. نیترات در بدن به اکسید نیتریک تبدیل می‌شود و به گشاد شدن رگ‌های خونی و بهبود جریان خون کمک می‌کند. در نتیجه فشار خون کاهش می‌یابد. این اثر مفید چغندر، چند ساعت پس از مصرف آن مشاهده می‌شود.
4. دوستدار کبد
وجود کلسیم، بتالائین، ویتامین‌های گروه B، آهن و آنتی‌اکسیدان‌ها، چغندر را به یکی از بهترین خوراکی‌ها برای سلامت کبد تبدیل کرده است. چغندر صفرا را رقیق می‌کند و به جریان آسان‌تر آن در کبد و روده کوچک کمک می‌کند. بتالائین موجود در چغندر، در سم‌زدایی کبد نقش دارد و فیبر آن نیز از بازگشت سموم به بدن جلوگیری می‌کند. کاهش التهاب و بهبود جریان خون در کبد نیز از فواید دیگر چغندر برای کبد است.
5. افزایش استقامت ورزشی با چغندر
چغندر و آب چغندر به عملکرد بهتر قلب و ریه‌ها در حین ورزش کمک می‌کنند. اکسید نیتریک حاصل از چغندر، جریان خون در عضلات را افزایش می‌دهد. بسیاری از ورزشکاران برای بهبود عملکرد خود از چغندر یا آب چغندر استفاده می‌کنند. نیترات‌های موجود در چغندر، با تأثیر بر میتوکندری‌ها، در تولید انرژی و مصرف اکسیژن نقش دارند.
6. کاهش التهاب با چغندر
چغندر حاوی رنگدانه‌های بتالائین است که خواص ضد التهابی دارند. التهاب مزمن با بیماری‌هایی مانند چاقی، بیماری‌های قلبی، بیماری‌های کبدی و سرطان مرتبط است. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف آب چغندر می‌تواند نشانگرهای التهاب را کاهش دهد. همچنین، بتالائین موجود در چغندر در کاهش درد و ناراحتی ناشی از آرتروز مؤثر است. مطالعات بیشتری برای تأیید فواید ضد التهابی چغندر در انسان مورد نیاز است.
7. محافظ مغز
عملکردهای شناختی با افزایش سن کاهش می‌یابد و خطر ابتلا به اختلالات عصبی مانند زوال عقل را افزایش می‌دهد. نیترات‌های موجود در چغندر، با افزایش جریان خون در مغز، عملکرد مغز را بهبود می‌بخشند. مطالعات نشان داده‌اند که چغندر جریان خون در لوب پیشانی مغز را بهبود می‌بخشد. تحقیقات بیشتری برای اثبات فواید چغندر در بهبود عملکرد مغز و کاهش خطر زوال عقل مورد نیاز است.
نتیجه‌گیری
چغندر سرشار از فیبر و کم‌کالری است و به همین دلیل در رژیم‌های لاغری استفاده می‌شود. چغندر به هیدراته ماندن بدن و سم‌زدایی کمک می‌کند و به داشتن پوستی درخشان نیز کمک می‌نماید. اما مانند هر ماده غذایی دیگر، نباید در مصرف چغندر زیاده‌روی کرد، زیرا مصرف زیاد آن ممکن است باعث بروز مشکلات گوارشی شود.
مجله زیبایی و سلامت دکتر آناهیتا کریمی
“`