پژوهشگران با بهره‌گیری از نسل تازه‌ای از ریزربات‌ها موفق به درمان عفونت‌های مقاوم سینوسی در عمق حفره‌های تنفسی شدند؛ روشی پیشرفته که بدون نیاز به جراحی، با ترکیب نور و میدان مغناطیسی، باکتری‌ها را هدف قرار می‌دهد و بافت‌های سالم را حفظ می‌کند.
تحولی در درمان بیماری‌های تنفسی مزمن
در مطالعه‌ای که اخیراً در نشریه Science Robotics منتشر شده، تیمی بین‌المللی از متخصصان نانوپزشکی موفق شدند با طراحی ریزربات‌هایی در ابعاد کوچک‌تر از یک دانه نمک، روشی نوآورانه برای مقابله با سینوزیت‌های مزمن ارائه دهند. این ذرات که از اکسید بیسموت دوپ‌شده با مس ساخته شده‌اند، دارای شکل نیم‌کروی به قطر حدود ۳ میکرومتر هستند و قابلیت نفوذ به بافت‌های عمیق را دارند.
عملکرد بر پایه کاتالیز نوری
عملکرد درمانی این ریزربات‌ها با استفاده از پدیده «کاتالیز نوری» صورت می‌گیرد. تابش نور مرئی باعث فعال‌سازی خواص فوتوترمال ذرات شده و موجب کاهش غلظت چرک و نابودی ساختارهای بیوفیلم مقاوم به آنتی‌بیوتیک می‌شود. همچنین در حضور این ربات‌ها، گونه‌های فعال اکسیژن (ROS) به‌طور موضعی تولید می‌شوند و باکتری‌های پنهان را از بین می‌برند.
استفاده موفق در مدل‌های آزمایشگاهی
در آزمایش‌های حیوانی روی مدل خرگوش، پژوهشگران توانستند با بهره‌گیری از فیبر نوری و میدان مغناطیسی، ریزربات‌ها را به‌صورت هدفمند به نواحی آلوده سینوس هدایت و درمان مؤثر را آغاز کنند. این فرآیند بدون هیچ‌گونه آسیب به بافت‌های اطراف انجام شد و بهبود بافت سینوسی بدون نیاز به جراحی امکان‌پذیر شد.
کاربری‌های بالقوه فراتر از سینوزیت
این فناوری نه‌تنها تحولی در درمان سینوزیت به شمار می‌آید، بلکه زمینه‌ساز استفاده از میکروربات‌ها در درمان سایر عفونت‌های مزمن پنهان، به‌ویژه در ریه یا دستگاه گوارش نیز خواهد بود.
همکاری میان‌رشته‌ای برای توسعه فناوری
این پروژه حاصل همکاری متخصصان حوزه مواد پیشرفته، مهندسی پزشکی، میکروفناوری و نانوفوتونیک بوده است. طبق اعلام پژوهشگران، فرایند ساخت این ریزربات‌ها از نظر مقیاس‌پذیری و هزینه قابلیت تجاری‌سازی و توسعه در سطح کلینیکی را دارد.
اگرچه این روش هنوز در مرحله پیش‌بالینی قرار دارد، موفقیت آن در آزمایش‌های اولیه نویدبخش آینده‌ای روشن برای درمان غیرتهاجمی بیماری‌های عفونی و مزمن است.
مجله زیبایی و سلامت دکتر آناهیتا کریمی
