سهم ناچیز ایران از تجارت جهانی گیاهان دارویی
جایگاه ایران در تجارت جهانی گیاهان دارویی
با وجود برخورداری از بیش از ۸ هزار گونه گیاهی، سهم ایران از تجارت جهانی گیاهان دارویی تنها حدود ۰.۳ تا ۰.۴ درصد است. این آمار نشاندهنده فاصله قابل توجه کشور از ظرفیتهای بالقوهای است که میتواند در توسعه اقتصادی و علمی نقشآفرین باشد. کارشناسان معتقدند سرمایهگذاری در حوزه فرآوری و صادرات گیاهان دارویی میتواند جایگاه ایران را در بازار جهانی ارتقا دهد و از خامفروشی محصولات ارزشمند مانند زعفران و گل محمدی جلوگیری کند.
دومین کنگره ملی طب ایرانی؛ فرصتی برای توسعه علمی و صنعتی
دومین کنگره ملی طب ایرانی از ۲۱ تا ۲۳ آبان ۱۴۰۴ برگزار میشود. این رویداد پس از استقبال گسترده از نخستین کنگره، با محوریت توسعه روشمند طب سنتی و پرهیز از افراط و تفریط طراحی شده است. محورهای اصلی کنگره شامل:
- استفاده از ظرفیتهای طب سنتی در پزشکی سبک زندگی، پیشگیری و پزشکی فردمحور
- بررسی نقش غذا، تغذیه و آشپزی طبی در ارتقای سلامت
- تجویز منطقی داروهای گیاهی و فناوریهای کمک تشخیصی
- گردشگری سلامت با محوریت طب ایرانی و بررسی تاریخچه علوم پزشکی ایران

ظرفیتهای علمی ایران در طب سنتی
ایران در حوزه تولید علم طب گیاهی و مکمل رتبه چهارم جهان و در کارآزماییهای بالینی رتبه سوم را دارد. با این حال، در زمینه فرآوری و صادرات فرآوردههای گیاهی جایگاه قابل توجهی ندارد. بهرغم تأمین ۹۰ درصد زعفران، ۸۰ درصد گل محمدی و ۲۰ درصد زیره جهان، بخش عمدهای از این محصولات بهصورت خام صادر میشوند و ارزش افزودهای برای کشور ایجاد نمیکنند.
طب سنتی و درمان ناباروری
یکی از موضوعات مهم کنگره امسال، بررسی نقش طب سنتی در درمان ناباروری است. نتایج تحقیقات نشان داده است که ترکیب روشهای نوین درمانی با تغذیه مبتنی بر طب سنتی میتواند نرخ موفقیت باروری را افزایش دهد. در کارگاههای تخصصی کنگره، تأثیر گیاهان دارویی، غذاها و داروهای طبیعی بر باروری مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
چالشها و ضرورت ساماندهی طب سنتی
یکی از دغدغههای مطرح در نشست خبری کنگره، مداخلات افراد فاقد صلاحیت در حوزه درمانگری طب سنتی بود. دبیر علمی کنگره تأکید کرد که تنها افراد مورد تأیید وزارت بهداشت باید در این حوزه فعالیت کنند تا از تضییع حقوق بیماران جلوگیری شود. همچنین بر لزوم استفاده از ابزارهای تشخیصی نوین در کنار تجربیات سنتی تأکید شد.
چشمانداز گردشگری طب ایرانی
ایران با برخورداری از منابع طبیعی مانند غارهای نمکی و دریاچههای درمانی، ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر خارجی در حوزه طب سنتی دارد. توسعه گردشگری سلامت میتواند علاوه بر معرفی فرهنگ ایرانی، آوردههای اقتصادی قابل توجهی برای کشور به همراه داشته باشد.
جمعبندی
برگزاری دومین کنگره ملی طب ایرانی فرصتی برای بازنگری در جایگاه ایران در تجارت جهانی گیاهان دارویی و توسعه علمی و صنعتی این حوزه است. با توجه به ظرفیتهای گسترده کشور، سرمایهگذاری در فرآوری و صادرات گیاهان دارویی، ارتقای آموزش تخصصی و ساماندهی فعالیتهای درمانی میتواند مسیر تازهای برای رشد طب ایرانی و افزایش سهم ایران در بازار جهانی ایجاد کند.
