تب مصرف داروهای لاغری مبتنی بر آنالوگ‌های هورمون‌های روده‌ای (مانند GLP-1 و GIP) در ماه‌های اخیر به اوج رسیده است. این داروها با کاهش اشتها، افزایش سیری و کندسازی تخلیه معده، نوید کاهش وزن ۱۰ تا ۱۵ درصدی را می‌دهند. اما اگر بدون ارزیابی پزشکی و اصلاح سبک زندگی مصرف شوند، می‌توانند به تهدیدی خاموش برای سلامت بدل شوند.
مکانیسم اثر و پایداری نتایج این داروها، از جمله سمگلوتاید و تیرزپتاید، با تقلید یا تقویت هورمون‌های طبیعی روده‌ای، میزان کالری‌سوزی را بالا می‌برند. مطالعات بالینی در افرادی که پس از غربالگری دقیق و کنترل فشارخون، قند و عملکرد کلیه و تیروئید وارد پروتکل درمان می‌شوند، کاهش وزن معنی‌داری نشان داده است. موفقیت طولانی‌مدت وقتی تضمین می‌شود که:
- همراهی دارو با برنامه غذایی متعادل و ورزش منظم
- توقف دارو تحت نظر پزشک و ادامه مراقبت تغذیه‌ای
خطرات قابل تامل هر داروی قدرتمندی، سایه‌ای از عوارض دارد. در مصرف این ژن کالای پزشکی دو دسته عارضه بارزند:
- عوارض شایع گوارشی (تهوع، اسهال یا یبوست) و درد شکمی که معمولاً گذراست
- خطرات جدی نادر: پانکراتیت، سنگ صفرا و در صورت سابقه خانوادگی تومور سلول C تیروئید یا سندرم MEN2، منع مصرف کامل
پیش از آغاز درمان و در دوره‌های پیگیری، غربالگری سرطان تیروئید، بررسی آنزیم‌های پانکراس و سونوگرافی کیسه صفرا ضروری است.
راهبرد ایمن‌سازی مصرف خرید دارو از منابع غیرمجاز (فضای مجازی یا بازار سیاه) می‌تواند فرد را در معرض فرآورده‌های تقلبی و تزریقات غیراصولی قرار دهد. برای بهره‌برداری مطلوب و کاهش ریسک:
- اکتفا به داروهای تأییدشده در فهرست وزارت بهداشت و تهیه از داروخانه‌های معتبر
- پایش دوره‌ای توسط پزشک و داروساز، با رعایت دقیق دُز و مدت درمان
داروهای لاغری هرگز معجزه‌گر کاهش وزن بدون تلاش نیستند؛ آن‌ها ابزارهای کمکی‌اند که بدون تعهد به اصلاح رژیم غذایی و سبک زندگی، کارایی‌شان بی‌اثر می‌ماند. تنها در چارچوب تیم سلامت—پزشک، داروساز و متخصص تغذیه—می‌توان به تعادل میان کاهش وزن و سلامت کلی دست یافت.
مجله زیبایی و سلامت دکتر آناهیتا کریمی
