یا ویپ واقعا کم‌خطرتر از سیگار است؟
سیگار الکترونیک؛ از ابزار ترک تا تهدید تازه
بیش از نیمی از افراد سیگاری در جهان تمایل دارند سیگار را ترک کنند و بسیاری از آنها به سراغ سیگار الکترونیک یا ویپ می‌روند؛ محصولی که با ظاهر لوکس، بدون دود و خاکستر، به‌عنوان جایگزینی مدرن برای سیگارهای سنتی معرفی می‌شود. اما کارشناسان هشدار می‌دهند که این «سیگار لاکچری» نه‌تنها بی‌خطر نیست، بلکه می‌تواند اعتیاد به نیکوتین را تشدید کند و سلامت قلب، ریه و مغز را به خطر اندازد.
آمار نگران‌کننده مصرف ویپ در نوجوانان
طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، بیش از ۱۰۰ میلیون نفر در جهان از ویپ استفاده می‌کنند که حدود ۱۵ میلیون نفر آنها نوجوانان ۱۳ تا ۱۵ ساله هستند. در برخی کشورها، مصرف ویپ در میان جوانان تا ۹ برابر بیشتر از بزرگسالان گزارش شده است. در ایران نیز نقش شبکه‌های اجتماعی و تبلیغات اینفلوئنسرها در ترویج ویپ به‌عنوان «اکسسوری مدرن» و «بی‌خطر» غیرقابل انکار است.
ویپ و اعتیاد به نیکوتین
واقعیت این است که ویپ‌ها هم مانند سیگارهای دخانی حاوی نیکوتین‌اند. به گفته متخصصان، مغز نوجوانان تا ۲۵ سالگی در حال رشد است و نیکوتین می‌تواند این روند را مختل کرده و مشکلاتی مانند کاهش تمرکز، اختلال حافظه و افزایش اضطراب ایجاد کند. همچنین مصرف ویپ در زنان باردار خطر زایمان زودرس و وزن کم نوزاد را افزایش می‌دهد.
عوارض سیگار الکترونیک بر بدن
دکتر بابک پورقلیچ، رئیس دفتر تهران انجمن پزشکان عمومی ایران، می‌گوید: «تحقیقات نشان داده سیگارهای الکترونیک حتی می‌توانند اعتیادآورتر از سیگارهای معمولی باشند. این محصولات به ریه و قلب آسیب می‌زنند، سرطان‌زا هستند و مشکلات تنفسی مانند آسم و آلرژی را تشدید می‌کنند.»
به گفته او، پک زدن به ویپ‌ها عمیق‌تر از سیگارهای سنتی است و همین موضوع باعث جذب بیشتر نیکوتین می‌شود. نیکوتین نیز با اثرگذاری بر کل بدن، عوارضی همچون:
- افزایش ضربان قلب و فشار خون
- وابستگی شدید و اعتیاد
- مشکلات روانی از جمله اضطراب و افسردگی
را به دنبال دارد.
ویپ‌های بدون نیکوتین هم بی‌خطر نیستند
برخی تصور می‌کنند ویپ‌های فاقد نیکوتین ایمن هستند، اما کارشناسان تأکید می‌کنند این محصولات نیز حاوی ترکیبات شیمیایی مانند پروپیلن گلیکول و گلیسیرین گیاهی‌اند که استنشاق بخار آنها می‌تواند موجب تحریک ریه، خشکی گلو و حتی بروز مشکلات ریوی شود.
آیا ویپ به ترک سیگار کمک می‌کند؟
برخی مطالعات نشان داده‌اند که ویپ‌ها ممکن است در کوتاه‌مدت به ترک سیگار کمک کنند، اما سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) آنها را به‌عنوان محصول دارویی تأیید نکرده و در دسته محصولات دخانی قرار داده است. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا نیز توصیه می‌کنند افراد سیگاری از داروهای تأییدشده برای ترک استفاده کنند و ویپ را تنها به‌عنوان آخرین راه‌حل در نظر بگیرند.
جمع‌بندی
سیگار الکترونیک یا ویپ با وجود ظاهر مدرن و تبلیغات فریبنده، تهدیدی جدی برای سلامت عمومی است. این محصولات نه‌تنها اعتیاد به نیکوتین را افزایش می‌دهند، بلکه می‌توانند به‌عنوان دروازه‌ای برای شروع مصرف سیگارهای سنتی عمل کنند. کارشناسان تأکید می‌کنند که هیچ جایگزینی برای ترک واقعی سیگار وجود ندارد و ویپ‌ها تنها می‌توانند در کوتاه‌مدت و تحت نظر پزشک به‌عنوان ابزار کمکی استفاده شوند، نه راه‌حلی دائمی.
About the Author
