در ماه‌های اخیر، اخبار مربوط به کمبود برخی داروها و افزایش قیمت آن‌ها، نگرانی‌های بسیاری را در میان مردم و جامعه پزشکی ایجاد کرده است. رئیس سازمان غذا و دارو در سخنانی به تشریح وضعیت موجود پرداخته و به بیان راهکارهای مقابله با این چالش‌ها پرداخته است.
دلایل کمبود دارو و راهکارهای مقابله با آن
یکی از مهم‌ترین مسائلی که در این گزارش به آن پرداخته شده است، کمبود برخی داروها است. دلایل مختلفی برای این کمبودها ذکر شده است، از جمله:
- تاخیر در پرداخت‌ها به شرکت‌های دارویی: یکی از دلایل اصلی کمبود دارو، تأخیر در پرداخت مطالبات شرکت‌های دارویی توسط بیمه‌ها و سایر نهادهای پرداخت‌کننده است. این موضوع باعث شده که شرکت‌ها انگیزه کافی برای تولید و واردات دارو نداشته باشند.
- افزایش هزینه‌های تولید: افزایش هزینه‌های تولید دارو به دلیل نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت مواد اولیه، بر قیمت تمام شده داروها تأثیر گذاشته و در نتیجه، برخی از داروها با کمبود مواجه شده‌اند.
- تحریم‌ها: تحریم‌های اقتصادی علیه ایران نیز در تأمین برخی داروهای خاص مؤثر بوده است.
برای مقابله با این چالش‌ها، سازمان غذا و دارو اقدامات مختلفی را در دستور کار خود قرار داده است:
- تسهیل پرداخت‌ها به شرکت‌های دارویی: تلاش برای تسریع در پرداخت مطالبات شرکت‌های دارویی و ایجاد مکانیزم‌های پرداخت منظم
- حمایت از تولید داخلی دارو: حمایت از تولید داخلی دارو و کاهش وابستگی به واردات
- تنظیم بازار دارو: اعمال نظارت بیشتر بر بازار دارو و جلوگیری از افزایش بی‌رویه قیمت‌ها
افزایش قیمت دارو؛ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر؟
افزایش قیمت داروها یکی دیگر از دغدغه‌های اصلی مردم و مسئولان است. رئیس سازمان غذا و دارو در این باره اعلام کرده است که میانگین افزایش قیمت دارو در سال جاری کمتر از 30 درصد بوده است.
دلایل افزایش قیمت دارو عبارتند از:
- افزایش هزینه‌های تولید: همانطور که گفته شد، افزایش هزینه‌های تولید دارو یکی از عوامل اصلی افزایش قیمت‌ها است.
- نوسانات نرخ ارز: نوسانات نرخ ارز نیز بر قیمت داروهای وارداتی و حتی برخی از داروهای تولید داخل که مواد اولیه آن‌ها وارداتی است، تأثیرگذار است.
با این حال، سازمان غذا و دارو تلاش کرده است تا افزایش قیمت داروها را کنترل کند و از افزایش بی‌رویه قیمت‌ها جلوگیری کند.
تجویز بی‌رویه دارو؛ مشکلی جدی
یکی دیگر از مسائلی که در این گزارش به آن اشاره شده است، تجویز بی‌رویه دارو توسط پزشکان است. به گفته رئیس سازمان غذا و دارو، به طور متوسط در هر نسخه ایرانی حدود چهار قلم دارو تجویز می‌شود در حالی که میانگین جهانی کمتر از دو قلم است. این امر نشان می‌دهد که مصرف خودسرانه دارو و تجویز بی‌رویه دارو در کشور ما بسیار رایج است.
تجویز بی‌رویه دارو عواقب جدی برای سلامت بیماران دارد و می‌تواند باعث ایجاد مقاومت دارویی، بروز عوارض جانبی و افزایش هزینه‌های درمان شود. برای مقابله با این مشکل، سازمان غذا و دارو بر لزوم بازنگری در شیوه‌های تجویز دارو و افزایش نظارت‌ها تأکید کرده است.
نتیجه‌گیری
مشکلات دارویی کشور، چالش‌های پیچیده‌ای هستند که نیازمند همکاری همه جانبه دستگاه‌های مختلف دولتی و بخش خصوصی هستند. سازمان غذا و دارو تلاش می‌کند تا با اتخاذ تدابیر لازم، کمبود داروها را کاهش داده و از افزایش بی‌رویه قیمت‌ها جلوگیری کند. با این حال، برای حل ریشه‌ای این مشکلات، نیاز به همکاری همه ذینفعان از جمله پزشکان، داروسازان، بیماران و صنایع دارویی است.