5778304
آزیتا حکمتدوست، متخصص تغذیه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با تأکید بر نقش محوری نان در الگوی غذایی ایرانیان، کیفیت این ماده غذایی را مستقیماً با سلامت عمومی جامعه مرتبط دانست. وی معتقد است ترویج مصرف نان سبوسدار نه تنها یک انتخاب تغذیهای، بلکه سرمایهگذاری برای آینده سلامت کشور است.
``
جایگاه حیاتی نان سبوسدار در الگوی غذایی ایرانیان
برای سالیان متمادی، نان در ایران نه تنها بهعنوان یک منبع غذایی اصلی، بلکه بهمثابه جزء جداییناپذیری از فرهنگ، اقتصاد و امنیت غذایی کشور شناخته میشود. بخش قابل توجهی از انرژی مورد نیاز روزانه اقشار مختلف، بهویژه کودکان، سالمندان و خانوادههای کمبرخوردار، از طریق نان تأمین میگردد. از این رو، هرگونه ارتقاء در کیفیت آرد، فرآیندهای تخمیر، میزان سبوسگیری و شیوههای پخت، بازتاب مستقیمی بر شاخصهای سلامت جامعه خواهد داشت. متخصصان تغذیه بر این باورند که انتخاب و ترویج نان سبوسدار، گامی اساسی در تضمین سلامت نسلهای آینده است و هرگونه بهبود در فرآیند تولید آن، سرمایهگذاری ارزشمندی در این مسیر تلقی میشود.
مزایای بیشمار نان سبوسدار برای ارتقای سلامت
نانهایی که از آرد کامل و سبوسدار تهیه میشوند، گنجینهای از مواد مغذی هستند که فراتر از نانهای سفید و بدون سبوس عمل میکنند. این نوع نان سرشار از فیبر غذایی، ویتامینهای گروه B (مانند B1، B2، B3، B6)، منیزیم، آهن، روی و آنتیاکسیدانها است. مصرف منظم نان سبوسدار مزایای چشمگیری برای سلامت به همراه دارد. فیبر موجود در آن به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کرده و از یبوست جلوگیری میکند، همچنین محیطی سالم برای باکتریهای مفید روده فراهم میآورد.
علاوه بر این، فیبر محلول و نامحلول موجود در سبوس، جذب گلوکز را کند کرده و از افزایش ناگهانی قند خون پس از صرف غذا جلوگیری میکند؛ این خاصیت برای افراد مبتلا به دیابت یا در معرض خطر آن حیاتی است و به پیشگیری و کنترل دیابت نوع دو کمک شایانی میکند. همچنین، نان سبوسدار به دلیل فیبر بالا، احساس سیری طولانیمدت ایجاد کرده و به کاهش پرخوری و در نتیجه کنترل و مدیریت وزن کمک میکند. برخی مطالعات نیز نشان دادهاند که مصرف منظم غلات کامل، میتواند به کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و فشار خون کمک کرده و ریسک بیماریهای قلبی عروقی را کاهش دهد.
تشخیص نان سبوسدار واقعی؛ فراتر از رنگ و ظاهر
یکی از تصورات رایج اما نادرست در میان مصرفکنندگان، این است که هر نان تیرهرنگی لزوماً سبوسدار و سالم است. متأسفانه، برخی تولیدکنندگان با افزودن رنگدهندههای مصنوعی یا کارامل، سعی در فریب مصرفکنندگان دارند. متخصصان تغذیه توصیه میکنند برای تشخیص نان سبوسدار واقعی، باید به نکاتی فراتر از رنگ توجه کرد:
بافت و سنگینی: نان سبوسدار واقعی معمولاً بافتی متراکمتر، الاستیکتر و وزنی سنگینتر نسبت به نانهای سفید و سبکتر دارد.
بوی مطبوع و طعم گندم: این نوع نان بوی اصیل گندم و مخمر طبیعی میدهد و طعم آن کمی مغزدار و پیچیده است.
ماندگاری بیشتر: به دلیل محتوای فیبر و مواد مغذی بالاتر، نان سبوسدار در صورت نگهداری صحیح، تمایل به ماندگاری بیشتری دارد.
عدم افزودنیهای غیرضروری: نان سالم باید دارای حداقل افزودنی باشد و خبری از مواد بهبوددهنده شیمیایی در آن نباشد.
مشاهده ذرات سبوس: در نانهای سبوسدار واقعی و باکیفیت، ذرات ریز سبوس باید بهصورت واضح و قابل مشاهده در بافت نان وجود داشته باشند.
چالشها و راهکارهای ترویج نان سبوسدار در جامعه
با وجود تأکید متخصصان بر اهمیت نان سبوسدار، ترویج و مصرف گسترده آن در جامعه با چالشهایی روبروست. عدم آگاهی کافی مصرفکنندگان از تفاوتهای نان سبوسدار واقعی با نمونههای ظاهراً سبوسدار، دسترسی آسان به نانهای بیکیفیت و ارزانتر، و گاهی قیمت بالاتر نانهای باکیفیت، از موانع اصلی به شمار میرود. برای غلبه بر این چالشها و گسترش فرهنگ مصرف نان سبوسدار سالم، راهکارهای چندوجهی و هماهنگ ضروری است:
آموزش و آگاهسازی عمومی: برگزاری کمپینهای آموزشی گسترده توسط نهادهای بهداشتی و رسانهها برای آشنایی مردم با مزایای نان سبوسدار و روشهای تشخیص آن.
حمایت از تولیدکنندگان نان سبوسدار باکیفیت: ارائه تسهیلات، مشوقها و کمکهای فنی به نانوایانی که از آرد کامل و فرآیندهای پخت سالم و استاندارد استفاده میکنند.
نظارت دقیق بر بازار و جلوگیری از تقلب: تشدید نظارت سازمانهای ذیربط بر کیفیت آرد و نان عرضهشده در بازار برای اطمینان از اصالت محصولات سبوسدار و مقابله با هرگونه تخلف.
برچسبگذاری شفاف و دقیق: الزام تولیدکنندگان به درج اطلاعات دقیق و خوانا بر روی بستهبندی نان، شامل میزان سبوس، نوع آرد و مواد افزودنی بهکار رفته.
مجله زیبایی و سلامت دکتر آناهیتا کریمی
مطالب مرتبط
- متخصصان هشدار میدهند: ماسکهای ساده سد محکمی در برابر شیوع گسترده آنفلوانزا هستند
- سازمان غذا و دارو: مصرف بیرویه و تبلیغات اغواکننده اسپیرولینا سلامت عمومی را به خطر میاندازد
- تشخیص زودهنگام آلزایمر از پشت فرمان خودرو امکانپذیر شد
- غذاهای فوق فرآوری شده عامل اصلی پرخوری ناخودآگاه در نوجوانان و جوانان شناخته شدند
About the Author
