5565900
نمایندگان مجلس شورای اسلامی با ابراز نگرانی از عدم ایفا تعهد شرکت نیکو در تامین ۵۵۰ میلیون یورو ارز دارو، ضربالاجلی یک ماهه تعیین کرده و نسبت به پیامدهای بهداشتی آن هشدار دادند. این رقم حیاتی که پیشتر از سوی بانک مرکزی تخصیص یافته بود، قرار بود تا پایان آبانماه برای واردات و تولید دارو به بازار عرضه شود اما تاکنون محقق نشده است. این تاخیر، موجی از نگرانیها را در مورد احتمال کمبود داروهای حیاتی و چالشهای نظام سلامت کشور به وجود آورده است.
تعهدات معوق در تامین ارز دارو و ضربالاجل مجلس
سلمان اسحاقی، سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، در گفتوگو با رسانهها از خلف وعده شرکت نیکو در تامین ۵۵۰ میلیون یورو ارز دارو خبر داد. به گفته وی، با وجود اینکه بانک مرکزی این میزان ارز را تخصیص داده بود، شرکت نیکو (از زیرمجموعههای شرکت ملی نفت ایران که در امور مالی و ارزی فعالیت میکند) نتوانسته است تا پایان آبانماه به تعهد خود عمل کند.
کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با توجه به اهمیت حیاتی این موضوع برای سلامت عمومی، آخرین مهلت را تا پایان آذرماه تعیین کرده است. در صورت عدم اجرای این تعهد در زمان مقرر، وزیر نفت میبایست برای پاسخگویی به صحن علنی مجلس فراخوانده شود که خود نشاندهنده ابعاد جدی این پرونده تامین ارز دارو است. عدم پایبندی به این تعهد مالی میتواند مستقیماً بر زنجیره واردات و تولید دارو تاثیر بگذارد و سلامت جامعه را به خطر اندازد.
زنگ خطر کمبود داروهای حیاتی و بحران تامین مواد مخدر دارویی
اسحاقی در ادامه به یک نگرانی جدیتر اشاره کرد: کمبود فزاینده مواد مخدر دارویی که در تولید داروهای ضد درد حیاتی به کار میروند. این مواد اولیه که برای تولید داروهایی از خانواده مورفین ضروری هستند، در صورت ادامه روند فعلی تامین ارز دارو، طی دو ماه آینده کشور را با بحران جدی مواجه خواهند کرد. این وضعیت میتواند به معنای فلج شدن نسبی بخشهایی از سیستم درمانی و عدم توانایی بیمارستانها در تامین داروهای حیاتی برای بیماران نیازمند به تسکین درد باشد. اهمیت این هشدار از آن روست که این داروها غالباً برای بیماران سرطانی، پس از جراحیهای بزرگ و در بخشهای مراقبت ویژه حیاتی هستند و جایگزین مناسبی برای آنها وجود ندارد.
راهکارهای پایداری بازار دارو: از تولید تا تسهیل فرآیند تامین ارز
نماینده مجلس برای مقابله با چالشهای موجود در تامین ارز دارو و جلوگیری از کمبود دارو در بلندمدت، مجموعهای از راهکارها را مطرح کرد که نیازمند توجه ویژه دولت و تمامی ذینفعان است:
حمایت از تولید داخلی: تقویت زیرساختها و ظرفیتهای تولید دارو در داخل کشور برای کاهش وابستگی به واردات و نوسانات ارزی. این راهبرد علاوه بر کاهش نیاز به ارز، میتواند به اشتغالزایی و ارتقاء دانش فنی در کشور کمک کند.
تقویت ظرفیتهای صادراتی: ایجاد مشوقها و تسهیلات برای صادرات داروهای تولید داخل، که میتواند به تامین ارز دارو کمک کرده و اقتصاد دارویی کشور را تقویت کند. صادرات مازاد تولید میتواند منبع پایدار ارز برای واردات مواد اولیه مورد نیاز باشد.
مشارکت در طرحهای دانشبنیان: سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه و حمایت از شرکتهای دانشبنیان فعال در حوزه داروسازی برای تولید داروهای پیچیدهتر و استراتژیک، به ویژه در زمینه داروهایی که در حال حاضر وابسته به واردات هستند.
تسهیل فرآیند تامین ارز: روانسازی و شفافسازی مکانیزمهای تخصیص و انتقال ارز مورد نیاز دارو برای جلوگیری از تاخیرها و بروکراسیهای زائد. این اقدام میتواند سرعت عمل واردکنندگان و تولیدکنندگان را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
چالشهای تامین ارز دارو در بستر اقتصاد ملی
مشکل تامین ارز دارو در ایران پدیدهای نوظهور نیست و ریشههایی در ساختار اقتصادی کشور و تحریمهای بینالمللی دارد. وابستگی به درآمدهای نفتی و محدودیتهای اعمال شده بر نقل و انتقالات مالی، همواره پروسه تخصیص و تامین ارز برای کالاهای اساسی از جمله دارو را با چالش مواجه کرده است. شرکت نیکو (National Iranian Oil Company)، که معمولاً مسئولیت فروش نفت ایران و بازگرداندن درآمدهای ارزی را بر عهده دارد، در شرایط تحریم با دشواریهای خاصی برای انتقال ارز مواجه است. هرچند بانک مرکزی تخصیص ارز را تایید کرده، اما مکانیزم تبدیل این تخصیص به ارز قابل دسترسی برای واردکنندگان دارو، پیچیدگیهای خود را دارد. این وضعیت، علاوه بر کمبود دارو، میتواند به افزایش قیمت دارو و فشار مضاعف بر بیماران و نظام بیمهای کشور نیز منجر شود. از این رو، شفافیت در عملکرد نهادهای مسئول و تسریع در حل و فصل موانع تامین ارز دارو، ضرورتی انکارناپذیر است تا سلامت جامعه قربانی بروکراسیها و عدم هماهنگی نشود.
مجله زیبایی و سلامت دکتر آناهیتا کریمی
مطالب مرتبط
- هشدار جدی سازمان غذا و دارو: سرمههای غیراستاندارد سلامت چشمان شما را تهدید میکند
- یافتههای تازه از دانشگاه کالیفرنیا: مولکولهای پنهان در روغن سویا محرک اصلی چاقی هستند
- تهران میزبان خبرگان جهانی در حوزه بیمارستانسازی میشود؛ فرصتی برای ارتقاء نظام سلامت کشور
- علیرغم آلودگی هوا و بحران کمبود دارو، داروخانههای بیماران خاص بیوقفه خدمترسانی میکنند
About the Author
