4354948
تحقیقات جدید و قابل توجهی در حوزه تغذیه نشان میدهد که رژیم غذایی سرشار از غذاهای فوق فرآوری شده میتواند به طور مستقیم باعث پرخوری در نوجوانان و جوانان شود، حتی زمانی که افراد احساس گرسنگی ندارند. این یافتهها زنگ خطری جدی برای سلامت نسل جوان به صدا درآورده است.
تأثیر مستقیم غذاهای فوق فرآوری شده بر پرخوری در سنین نوجوانی
بر اساس گزارشهای علمی اخیر، افرادی که در اواخر دوران نوجوانی و اوایل دهه بیست زندگی خود قرار دارند، پس از تنها دو هفته رژیم غذایی حاوی مقادیر بالای غذاهای فوق فرآوری شده، به میزان قابل توجهی کالری اضافی دریافت میکنند. نکته نگرانکننده این است که این افزایش مصرف کالری غالباً در قالب میانوعدههای ناسالم و در زمانی رخ میدهد که فرد احساس گرسنگی نمیکند. این پدیده در گروه مشابهی که به جای غذاهای فوق فرآوری شده، رژیم غذایی سالمتر و مبتنی بر غذاهای غیرفرآوری شده داشتند، مشاهده نشد.
«الکس دیفلیسینتونیو»، یکی از پژوهشگران این مطالعه از مؤسسه تحقیقات زیستپزشکی فرالین در ویرجینیا تک، تأکید میکند: "خوردن میانوعده در زمان سیری، یک پیشبینیکننده مهم برای افزایش وزن در آینده جوانان است و به نظر میرسد قرار گرفتن در معرض غذاهای فوق فرآوری شده، این تمایل را به شدت در نوجوانان افزایش میدهد." این یافتهها نشان میدهد که مکانیسمهای سیری و گرسنگی طبیعی بدن تحت تأثیر این نوع غذاها دستخوش تغییر میشوند.
غذاهای فوق فرآوری شده؛ تعریفی جدید از تهدید سلامت
غذاهای فوق فرآوری شده به محصولاتی اطلاق میشود که عمدتاً از مواد استخراج شده از غذاهای کامل مانند چربیهای اشباع، نشاسته و قندهای افزوده تهیه میشوند. این محصولات اغلب حاوی طیف وسیعی از افزودنیها مانند طعمدهندهها، رنگها، امولسیفایرها و نگهدارندهها هستند تا آنها را خوشمزهتر، جذابتر و با ماندگاری بیشتر کنند. از جمله مثالهای رایج این گروه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
محصولات پختهشده بستهبندیشده (مانند کیک و کلوچه صنعتی)
غلات صبحانه شیرین
نوشابههای گازدار و آبمیوههای صنعتی
غذاهای آماده مصرف یا نیمهآماده که نیاز به گرم کردن دارند
غذاهای آماده سرد (مانند سوسیس و کالباس)
در مقابل، غذاهای کامل و غیرفرآوری شده شامل میوهها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات، گوشتهای تازه و بسیاری از محصولات لبنی با حداقل فرآوری هستند که اجزای طبیعی و مغذی خود را حفظ کردهاند. تیم تحقیقاتی خاطرنشان کرده است که مصرف غذاهای فوق فرآوری شده پیش از این نیز با سندرم متابولیک، مشکلات قلبی و عروقی و سایر بیماریها در جوانان مرتبط دانسته شده بود.
جزئیات پژوهش و نتایج هشداردهنده
برای بررسی دقیق این موضوع، تیم دیفلیسینتونیو ۲۷ نفر در بازه سنی ۱۸ تا ۲۵ سال را به مدت دو هفته تحت دو رژیم غذایی متفاوت قرار دادند:
گروه اول: ۸۱ درصد کالری مصرفی از غذاهای فوق فرآوری شده تأمین میشد.
گروه دوم: رژیم غذایی فاقد غذاهای فوق فرآوری شده بود.
«برندا دیوی»، نویسنده ارشد مطالعه، توضیح داد که این رژیمهای غذایی با دقت فراوان طراحی شدند تا از نظر ۲۲ ویژگی کلیدی از جمله درشتمغذیها، فیبر، قند افزوده، چگالی انرژی و بسیاری از ویتامینها و مواد معدنی، با یکدیگر مطابقت داشته باشند. این سطح از تطابق در مطالعات پیشین بیسابقه بوده است.
پس از پایان دوره دو هفتهای رژیم غذایی تخصصی، محققان عادات غذایی هر فرد را در طول یک ماه تغذیه "عادی" پیگیری کردند. آنها به طور خاص بر میزان مصرف در بوفه صبحانه "هر چه میتوانید بخورید" و همچنین سینیهای میانوعده پس از صبحانه تمرکز داشتند. نتایج کلی نشان داد که به صورت عمومی، تغییر بزرگی در میزان کالری دریافتی یا ترجیح به غذاهای فوق فرآوری شده پس از بازگشت به رژیم عادی مشاهده نشد. با این حال، تجزیه و تحلیل دادهها بر اساس سن، نتایج شگفتانگیزی را فاش کرد:
افراد جوانتر (۱۸ تا ۲۱ ساله) که اخیراً رژیم غذایی سرشار از غذاهای فوق فرآوری شده را به پایان رسانده بودند، به طور معنیداری کالری بیشتری در صبحانه بوفه خود مصرف کردند.
همین گروه سنی، با وجود اینکه تازه صبحانه مفصلی خورده بودند و گرسنه نبودند، به مراتب بیشتر میانوعده خوردند.
چنین تغییر قابل توجهی در بین جوانان ۱۸ تا ۲۱ سالهای که رژیمهای غذایی با غذاهای فرآوری نشده یا با حداقل فرآوری داشتند، مشاهده نشد. این موضوع نشان میدهد که غذاهای فوق فرآوری شده به خصوص در گروه سنی حساس نوجوانان، میتوانند مکانیسمهای کنترلی بدن بر اشتها را مختل کنند.
راهکارهای تغذیهای برای کنترل پرخوری در جوانان
با توجه به این یافتهها، کاهش مصرف غذاهای فوق فرآوری شده به یک اولویت بهداشتی برای نوجوانان و جوانان تبدیل شده است. کارشناسان تغذیه پیشنهاد میکنند:
افزایش مصرف غذاهای کامل: میوهها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئینهای بدون چربی باید بخش عمدهای از رژیم غذایی را تشکیل دهند.
آگاهیبخشی به خانوادهها: والدین نقش مهمی در محدود کردن دسترسی به غذاهای فوق فرآوری شده در منزل و تشویق به انتخابهای سالمتر دارند.
توجه به برچسبهای غذایی: آموزش جوانان و خانوادهها برای خواندن برچسبهای غذایی و شناسایی ترکیبات مضر مانند قندهای افزوده، چربیهای اشباع و افزودنیها ضروری است.
آمادهسازی غذا در خانه: پخت و پز در منزل با استفاده از مواد اولیه تازه و طبیعی، بهترین راه برای اطمینان از سلامت و کیفیت غذا است.
محققان بر این باورند که برای درک عمیقتر چگونگی تأثیر برخی غذاها بر پرخوری و ایجاد اعتیاد غذایی، بررسیهای دقیقتر و وسیعتری مورد نیاز است. این پژوهشها میتواند به تدوین دستورالعملهای تغذیهای مؤثرتر و برنامههای سلامت عمومی کارآمدتر برای حفظ سلامت نسل آینده کمک کند.
مجله زیبایی و سلامت دکتر آناهیتا کریمی
مطالب مرتبط
- نظریه نوین دانشمندان؛ لخته شدن خون عامل اصلی مرگ بیماران سرطانی است
- چهل میلیون نفر در جهان با HIV زندگی میکنند؛ زنگ خطر برای تقویت برنامههای پیشگیری و درمان
- متخصصان بر تقویت فوری تابآوری نظام سلامت کودکان برای مقابله با بحرانهای پیشرو تاکید کردند
- چهل میلیون نفر در جهان با HIV زندگی میکنند؛ زنگ خطر برای تقویت برنامههای پیشگیری و درمان
About the Author
