انجمن قلب آمریکا و کالج قلب و عروق آمریکا با انتشار تازه‌ترین دستورالعمل‌های کنترل فشار خون، بر ضرورت اصلاح سبک زندگی و حذف کامل مصرف الکل تأکید کردند. این به‌روزرسانی که نخستین تغییر گسترده از سال ۲۰۱۷ تاکنون محسوب می‌شود، با هدف کاهش خطر بیماری‌های قلبی، کلیوی، سکته مغزی و زوال عقل تدوین شده است.
فشار خون بالا؛ قاتل خاموش و بی‌علامت
فشار خون بالا یکی از عوامل اصلی مرگ‌ومیر در جهان است و اغلب بدون علامت ظاهر می‌شود. این بیماری به مرور زمان به دیواره رگ‌ها و قلب آسیب وارد کرده و عملکرد طبیعی آن‌ها را مختل می‌کند. اگر کنترل نشود، می‌تواند منجر به حمله قلبی یا سکته مغزی شود. فشار خون با دو عدد سیستولیک (فشار هنگام پمپاژ قلب) و دیاستولیک (فشار در زمان استراحت قلب) اندازه‌گیری می‌شود.
بر اساس دستورالعمل جدید، فشار خون طبیعی کمتر از ۱۲۰/۸۰ میلی‌متر جیوه است. فشار بین ۱۲۹/۸۰ تا ۱۳۹/۸۰ نیازمند تغییرات فوری در سبک زندگی است و اگر این اقدامات طی سه تا شش ماه مؤثر نباشند، درمان دارویی آغاز می‌شود. این رویکرد نسبت به دستورالعمل قبلی که درمان دارویی را از فشار سیستولیک بالای ۱۴۰ توصیه می‌کرد، تغییر قابل توجهی دارد.
اصلاح سبک زندگی؛ گام نخست در درمان
دکتر دنیل جونز، رئیس کمیته تدوین دستورالعمل‌های جدید، هدف این تغییرات را کنترل سریع‌تر فشار خون و پیشگیری از بیماری‌های مزمن عنوان کرده است. اقدامات پیشنهادی شامل:
- کاهش وزن و حفظ وزن سالم
- پیروی از رژیم غذایی مفید برای قلب
- کاهش مصرف نمک و افزایش پتاسیم
- مدیریت استرس و خواب کافی
- حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط در هفته
- تمرینات مقاومتی مانند وزنه‌برداری
حذف کامل الکل؛ توصیه‌ای قاطع
یکی از مهم‌ترین تغییرات در دستورالعمل جدید، توصیه به حذف کامل مصرف الکل است. بر اساس شواهد علمی، الکل تأثیر مستقیم و منفی بر افزایش فشار خون دارد و کنار گذاشتن آن می‌تواند نقش مؤثری در کنترل بیماری ایفا کند.
ارتباط فشار خون با زوال عقل و بارداری
دستورالعمل جدید همچنین بر اهمیت کنترل فشار خون در پیشگیری از زوال عقل تأکید دارد. زنان باردار یا آن‌هایی که قصد بارداری دارند، باید فشار خون خود را به‌طور منظم پایش کنند، زیرا فشار بالا می‌تواند سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد.
رژیم غذایی پیشنهادی: الگوی «دَش» (DASH)
رژیم غذایی DASH همچنان به‌عنوان بهترین الگوی تغذیه برای کنترل فشار خون معرفی شده است. این رژیم شامل مصرف فراوان میوه، سبزیجات، غلات کامل، ماهی، مرغ، حبوبات، مغزها و روغن‌های گیاهی است و از چربی‌های اشباع، قندهای افزوده و روغن‌های استوایی مانند نارگیل و پالم پرهیز می‌کند. میزان سدیم باید کمتر از ۲۳۰۰ میلی‌گرم در روز باشد و هدف مطلوب ۱۵۰۰ میلی‌گرم است. استفاده از نمک‌های غنی‌شده با پتاسیم نیز توصیه می‌شود.
مدیریت وزن؛ راهی مؤثر برای کاهش فشار خون
افراد دارای اضافه وزن باید حداقل ۵ درصد از وزن خود را کاهش دهند. برای مبتلایان به چاقی مفرط، علاوه بر رژیم غذایی و ورزش، استفاده از داروهای کاهش وزن و در موارد خاص، جراحی نیز توصیه می‌شود.
با توجه به شیوع بالای فشار خون بالا در میان بزرگسالان، اجرای این دستورالعمل‌ها می‌تواند نقش مهمی در ارتقای سلامت عمومی و کاهش بار بیماری‌های قلبی–عروقی ایفا کند. پزشکان و متخصصان تغذیه باید با آگاهی‌بخشی و حمایت از بیماران، مسیر کنترل مؤثر فشار خون را هموار سازند.
مجله زیبایی و سلامت دکتر آناهیتا کریمی
