زخم پای دیابتی، علی‌رغم اهمیت و هزینه‌های سنگین درمان، کمتر از سرطان‌های شایع دیده می‌شود اما داده‌ها نشان می‌دهد مرگ‌ومیر پنج‌ساله ناشی از این عارضه از سرطان پستان، پروستات و حتی لنفوم فراتر رفته است. سیدمهدی طبایی، رئیس جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران، با تأکید بر این آمار هشدار داد که زخم‌های مزمن و به‌ویژه پای دیابتی باید در صدر اولویت‌های نظام سلامت قرار گیرند.
علت تأثیرات مخرب
در بیماران دیابتی، ترکیب اختلال در رگزایی، کاهش حس در اندام تحتانی و التهاب مزمن، فرآیند طبیعی ترمیم زخم را با چالش مواجه می‌کند. زخمی که معمولاً طی چهار تا شش هفته بهبود می‌یابد، در این گروه ماه‌ها طول می‌کشد و اغلب به عفونت و قطع عضو منجر می‌شود. کیفیت زندگی، استقلال حرکتی و توان اقتصادی بیمار و خانواده او به‌سرعت تضعیف می‌شود.
اولویت‌های پیشگیری و درمان
برای کاهش بار مرگ‌ومیر و هزینه‌های ناشی از زخم پای دیابتی، باید ساختاری یکپارچه از مراقبت‌های تخصصی و آموزش بیماران را پیاده کرد:
- برپایی کلینیک‌های تخصصی زخم در مراکز شهری و دانشگاهی با تیم‌های بین‌رشته‌ای
- آموزش مراقبت روزانه پا به بیماران و بررسی دوره‌ای (اسکن فشار، معاینه عروقی)
با تقویت آموزش عمومی، افزایش دسترسی به مراقبت تخصصی و تدوین پروتکل‌های ملی پیشگیری و درمان زخم‌های دیابتی، می‌توان امیدوار بود که این تهدید خاموش به‌زودی رنگ ببازد.
مجله زیبایی و سلامت دکتر آناهیتا کریمی
