n00020314 b
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در گزارشی تازه، ابعاد گسترده حمایتهای دولتی از صنعت داروسازی مرتبط با تولید داروهای مبتنی بر تریاک را آشکار ساخت. این گزارش نشان میدهد که دولت سالانه مبلغ چشمگیر ۹۰ هزار میلیارد تومان به شرکتهای دارویی یارانه پرداخت میکند؛ رقمی که معادل هزینه ساخت ۹۰۰ دستگاه بیمارستان ۱۰۰ تختخوابی در کشور است و سوالات جدی را درباره اثربخشی و تبعات این سیاستها مطرح میسازد.
افشای ابعاد بیسابقه یارانه دارویی تریاک: از بودجه بیمارستانها تا قیمتگذاری عجیب
بر اساس ارزیابیهای مرکز پژوهشهای مجلس، در طول پنج سال گذشته، به طور متوسط سالانه ۱۰۰۰ تن تریاک برای مصارف دارویی در اختیار شرکتها قرار گرفته است. آنچه این یارانه را برجستهتر میسازد، اختلاف فاحش میان قیمت تمامشده و قیمت فروش دولتی است. در حالی که قیمت هر کیلو تریاک در بازار غیرقانونی برای فعالان این حوزه (کشاورزان یا قاچاقچیان) به ۹۰ میلیون تومان میرسد، دولت همین میزان تریاک را با قیمتی ناچیز، یعنی تنها ۱۴۸ هزار تومان، به شرکتهای دارویی عرضه میکند. این تفاوت عظیم قیمت، بار مالی سنگینی را بر دوش بودجه عمومی کشور تحمیل کرده و چالشهای متعددی را در پی دارد. مبلغ ۹۰ هزار میلیارد تومان یارانه سالانه نشاندهنده تعهد عمیق دولت به تامین نیازهای دارویی کشور است، اما نحوه تخصیص و مدیریت آن نیازمند بررسی دقیقتر است.
چرخه تأمین تریاک برای دارو: طرح کشت خشخاش در مجلس و الزامات آن
تریاک از دیرباز به عنوان ماده اولیه برای تولید بسیاری از داروهای حیاتی، از جمله مورفین و کدئین که در تسکین دردهای شدید و سرفه کاربرد دارند، مورد استفاده قرار گرفته است. با توجه به نیاز مستمر صنعت داروسازی به این ماده، طرحی در مجلس شورای اسلامی در دست پیگیری است که به کشت خشخاش در داخل کشور، با هدف تامین پایدار و قانونی نیاز شرکتهای دارویی، اختصاص دارد. این اقدام میتواند چندین مزیت بالقوه داشته باشد:
کاهش وابستگی به منابع خارجی و بازارهای غیرقانونی
کنترل دقیقتر کیفیت و خلوص مواد اولیه دارویی
ایجاد یک زنجیره تامین شفاف و تحت نظارت دولت
با این حال، اجرای چنین طرحی مستلزم برنامهریزی دقیق، نظارتهای سختگیرانه و جلوگیری از سوءاستفادههای احتمالی است تا از تبدیل شدن آن به منبعی برای مصارف غیرقانونی جلوگیری شود.
یارانه تریاک و پیامدهای اقتصادی: دامن زدن به قاچاق و نیاز به بازنگری
رضا عزیزی، کارشناس دارویی، تفاوت گسترده میان قیمت تمامشده تریاک برای کشاورزان (که میتواند به ۹۰ میلیون تومان در بازار غیرقانونی برسد) و قیمت تحویلی دولت به شرکتهای دارویی را عاملی کلیدی در افزایش قاچاق میداند. این شکاف قیمتی، انگیزه اقتصادی بالایی برای کشاورزان و شبکههای قاچاق ایجاد میکند که به جای تحویل محصول به مسیرهای قانونی و دولتی، آن را به بازارهای سیاه عرضه کنند. این وضعیت نه تنها کنترل عرضه را دشوار میکند، بلکه میتواند به افزایش دسترسی به مواد مخدر غیرقانونی نیز دامن بزند.
این یارانه سنگین در واقع تلاشی برای تثبیت قیمت داروهای نهایی و تضمین دسترسی بیماران به آنهاست، اما عدم تعادل در قیمتگذاری اولیه، این سیاست حمایتی را با چالشهای جدی مواجه کرده است. بررسی مجدد مدل فعلی یارانه دارویی تریاک، با در نظر گرفتن راهکارهایی برای کاهش انگیزه قاچاق و افزایش شفافیت در زنجیره تامین، از اهمیت بالایی برخوردار است تا هم نیازهای دارویی کشور تامین شود و هم از هدررفت منابع و تبعات اجتماعی و امنیتی جلوگیری گردد.
مجله زیبایی و سلامت دکتر آناهیتا کریمی
مطالب مرتبط
- علیرغم آلودگی هوا و بحران کمبود دارو، داروخانههای بیماران خاص بیوقفه خدمترسانی میکنند
- هشدار جدی سازمان غذا و دارو: داروی لاغری ۵۶ میلیونی مانجارو بدون مجوز سلامت جامعه را تهدید میکند
- محمد رئیسزاده بار دیگر سکاندار سازمان نظام پزشکی کشور شد
- تأکید سازمان سنجش: رزرو صندلی پزشکی در دانشگاهها کلاهبرداری محض است و پیگرد قانونی دارد
About the Author
